Jana Cíchová

 

 

Pragaj  preĝoj

 

 

Enkonduko

 

   La libreto ne intencas esti gvidilo, kiu indikus: de ĉi tie rigardu!

   Eĉ ne al la fremduloj hastantaj por telegraf‑maniere ekkoni malproksimajn urbojn, des malpli al tiuj prag­anoj, kiuj ili estas nur pro tio, ke ili ne loĝas aliloke.

 

   Ĝi ekestadis tute, tute alimaniere: tiam ni kunvenis vespere kaj manenmane erarvagis tra la stratoj, ne serĉante ĉarmajn anguletojn, kien ni nin nur per hazardo venigis.

 

 

   Multfoje mi al vi pri ili multon rakontadis, sed pli eble ni staradis sur tiaj lokoj tuŝapude, senvorte kaj

 

PRAHA elkreskadis antaŭ ni, ĝi mem, kiel kreskas sole la poemo, kreata per l´ arto, tempo kaj Dio, per tiuj fonto kaj maro de la bono, belo kaj de pura feliĉo.

 

   Al tiuj momentoj, al vi kaj al tiu nia Praha

 

                             mi dediĉas miajn poemvortojn

 

                                    kaj vortskizojn.

 

                                        Kia Ĝi estas ...

 

 

 

 

 


         Laŭ ideoj de nekonata aŭtoro

 

         Pragaj preĝoj

 

         La ununura kaj plej belega!

                            Kia ĝi estas ....

         Ĝi estas bela kiel somera nokt´

         Ĝi estas kiel la ĉiel´ senmorta

         Ĝi estas la plej sankta

 

         Ĝi estas rozkolora

         En tempo kiam

                  lampoj sur la stratoj

                         ekdormas

                           kun la homoj lacoplenaj

         kaj ‑ kiel zono de knabino

                fajna estas ĝi en sunsubir´

 

                La sun´ eksidas sur la tronon

                        kaj por moment´

                                en sinon de la turoj

                kaj la tutan urbon

                          ekbrakumas ĝi

                kaj sur la bluaj ondoj

                             kise kovras ...

                Kiam la vesper´

                vualas la pejzaĝon

                Vi sveltas kiel la arbet´

                profunda similas al okul´

                gravita artifike kaj

                                 kompreneble simpla,

                arĝenta nokte

                ardante en somer‑varmego.

 

                Per neĝo ornamita,

                             per floraro odoranta

                en fuĝantajn nebulecojn

                                 de la rememoroj

                                       kaj de revoj,

                     plena de sortetoj

                           kaj sopiroj

                               de ni ĉiuj,

                kaj la ĝojoj ‑

                         kaj la tristaj,

                             ĉiutagaj rezignadoj.

                Kaj obskuraj la tuneloj ‑

                          kaj la turoj sunoplenaj.

                Estas ĝi la am´ de tiuj,

                kiujn ĝi defendis

                            per remparoj lignaj.

                Kaj per kredo firma

                            ja ne rompigebla

                kiun ĝi en navoj de sanktejoj

                al Di´ kompatema

                             ofte veturigis.


  

                Ho ve, kiel diru mi al vi,

                amatino mia, sinjorino mia,

                               knabino adorata,

                princino, kiu fidele

                          atendas fabele?

                Plej belajn nomojn,

                          kiujn mi povis kaj kapablis

                en mia koro por vi trovi.

                Kantas birdoj sur la tomboj viaj

                kaj mi preĝis tie sub salikoj,

                kune kun la ŝtona kardinalo.

                Sur la randoj

                          de la rompiĝintaj tumboj

                Longe mi sidis en silento

                diskutante en silenton

                                kun la senkoloraj

                                         nomsurskriboj,

                kun la vortoj

                       trans kiujn

                aŭtun´ kaj vintro

                kaj la pluvo, neĝo

                          dum la jaroj

                sen la vortoj

                            versojn enskribadis.

                Kaj la vento kaj la suno

                                  kaj nebuloj, tiuj ĉiuj.

 

 

                Trist´ vualis la okulojn miajn,

                dum preĝosonorado sur la blankaj nuboj

                lante al mi sin direktis.

                Postangule geamantoj

                              kisojn al si donis.

                Nenie estas tiom belaj nuboj,

                ho ve, nenie estas tiom

                                bonkoregaj nuboj!

 

                Kun avĉjo, kiu sur balkonoj

                                      almozpetis,

                pri la supro ‑ petis mi.

                Florkronon sur la konstruaĵoj

                                       mi manglatigis,

                antaŭ torditaj kurbiĝoj de la

                                     stratoj mi staris,

                de ĉiutagaj kaj mallarĝaj

                                        etaj stratoj,

                kiujn la homoj per sia laborego

                                   antaŭ mi pavimis.

                Sur liberaj spacoj de la placo

                kaj de la paco kaj de la ‑ trankvilo,

                                         de la fido,

                                         de tiuj mortaj

                                         antaŭuloj

                mi vagadis ....

                                profunde en la koro

                                elkreskis amo

                                kaj mi vin amis.

 

                Kaj mi vin ŝatas

                         kiel ĉiu vera amo sentas,

                plenkore tiel ĝis doloro

                kaj malgraŭ ĉio sentas mi ‑

                                    min belege.

 

                Milfoje mi vidas vin

                              kaj denove ekkomprenas

                                     mia koro,

                ke vi estas por mi ĉiam nova,

                                          nova ...

                Aeron vian spiras mi

                              kaj kun vi poreterne

                                             vivas.

                Kiel unue ‑ denove ‑ mi

                                al vi revenas,

                karega mia, en tio olda, sama, poreterne.

                En tio ekde ĉiam sama

                              mi amas vin,

                nur tian, kia vi estas.

                Kaj sango via, maljuniĝo

                               same kiel renesanco,

                la tempo, sur viajn grizajn domojn

                verŝante pluvon tage ‑ nokte

                ne povas vundi vin

                              nur homoj malbonaj

                                    kaj malnoblaj.

 

                La homoj malaperos

                kaj super via delikata spiro

                denove heredantoj novaj

                              de mia lingvo reaperos

                kaj poste geinfanoj,

                             la filinoj de filaro mia

                de filinoj iliaj filoj

                             komprenos eble vin,

                pli bone ‑ kelkaj ‑

                              kaj kelkaj eble

                ol vin eĉ malbone

                            komprenis ni.

                Sed super via rivero

                kaj super viaj ponto kaj domoj

                kaj super la mantelo

                                    de ĝardena verdo

                                    plena de floraro

                trans turojn nigriĝintajn

                la ombraro flugos

                kaj de la suno la brilo svelta,

                la nuboj kaj vi,

                           vi vivos poreterne,

                balkonoj viaj kun

                              florplenaj fenestretoj,

                arkaro via, lampoj viaj, traboj lignaj

                kaj ŝtonaro ...

                             kiu vin ŝate

                                 surŝultre portas

                                      sub tegmentoj

                         de la vivokuro,

                ĝis vilaĝetoj odorantaj,

                               je verdaĵo!

                Ĉi tie vi vivos tia,

                                tiam mi vin vidas ‑

                vivi bele, bone, pure

                                   kaj fidele.

                Vi, al mi la plej karega kaj senfina

                                  poreterna Praha.

                Primavero ‑ ĝi ja venis ...

                Ho ve, kiel delikate

                            hodiaŭ aromas

                siringoj kaj robinioj

                           tie ĉi! Al Pontoturoj.

                La nokto jam ĉirkaŭas, la silento,

                                  kaj mallumo.

                Nur plejmalmulto da spiro

                             de siringoj

                kaj de blankaj ‑ rozaj kandeletoj,

                sur kaŝtanarboj ilin

                              ie ekbruligis,

                tremetas tra l´aero.

                Ĉi tio rememorigis al mi

                malnovajn ŝrankojn ....

                kun paliĝinta lavenda koloro,

                disverŝiĝinta en la ĉambro,

                                 kiam la avinjo

                de miaj patrinoj

                la ŝrankojn de la rememoroj

                                     apertadis iam,

                de putriĝintaj edziĝ‑florbukedoj

                kaj de subvestaĵo,

                kiun neniu surmetas certe.

 

                Noktas, ... la steloj brilas

                                sur ĉielo ...

                Neniam ili tiom brilis eble

                kaj kiel dum la tutaj miljaroj.

                Ĉirkaŭ ili kunigis

                            en la gloriolkronon

                kaj ni ĉiuj eksilentas ‑

                Mi nun restas plenplene sola,

                sed tutfeliĉa ‑ home ja feliĉa.

                Ho ve, bonodoras ie

                           la siringoj el ĝardenoj ‑

                                   nun ‑ hodiaŭ!

                Alie ‑ en la mondo

                             ankaŭ ili bonodoras ‑ eble.

                Sed kie povas esti pli belege

                ol en la sino de Petřín‑monteto

                kaj de la Pragkastelo?

 

                Jen la lumo en vidalvida domo,

                nur du fenestretoj tie.

                Sur la tegmento la kato sidas.

                Griza kato de mia domgardisto.

                Kaj la katoj havas

                               delikatan animon!

                Kial la ordinara kato,

                               kun siaj nigraj strioj surdorse,

                murmuretus do,

                kaj sur la firsto

                              dum la tuta tempo

                                       ne movus sin?

                Nur apertanta la fenestron

                                     mi vidis ĝin ...

                ĝi min rigardis molete,

                ke scias ĝi pri mi ...

                kaj ĝi revenis ...

                               al siaj revoj kaj murmuro.

               De tempo al tempo okuloj ĝiaj

               ekbrilas kaj antaŭen rerigardas.

               Desur la tegmentoj

                           certe oni ĉion vidas,

               ĝis la monteto Petřín,

               ĝis la ĝardenoj vastaj

                               ĉien, ĉien ...

               ĝis la Pragkastelo

                            kaj pli foren ankoraŭ ...

               Nur kion mi sciu ja nur!

               Do sidas ni du tie ĉi

               kaj banas nin

                        en primaver‑somero!

               En la strateto malantaŭ la

                                  kata domo

               knabinaj ŝuoj skandas,

               horloĝo de Sankta Nikolao

                                sonoras la dekunuan,

               cirkaŭe regas nokto kaj mallumo

               kaj bonodoras la aero!

               Ĉu estas io pli komprenebla

                                   senrevene

                                        ol tiu ĉi momento?

                Sur la domo, kie sidas

                              al ni jam konata kato,

                sur la tegmento sidas

                larĝa kaj kvalita brikkameno

                kaj fumas blanknubete

                             simile al aveto

                               sidanta ie sur la domotrotuaro.

 

                Sed Petro, tiu dommastra kato,

                malkaŝate pli ŝatas

                sveltan apudan kamentubeton.

                Ĝi eĉ ne kuraĝas ekbruligi,

                super ĝi videblas nur

                tremeti aeron varman,

                kiel kontente kaj trankvile

                                  ĝi spiras,

                kune kun du junaj homoj

                en suba mansardo.

                Vespere al ili lumas nur

                               ruĝega kameno,

                la okuloj kaj eble

                               varmaj lipoj,

                sed pri tio la kamentuboj

                               nenion plu scias.

                Kaj eĉ se ili scias,

                         prisilentos ĉion.

                Kaj ankaŭ estas ĉi tie ‑

                               ‑ inter du domoj ‑

                neta kaj fajne kreita fingreto,

                ĝi eĉ videblas,

                kiel ĝi malantaŭ la muro staras,

                la kamentubo,

                kiu en nekonateco komenciĝas.

                Ĝi vivas ĉi tie eble senvivece,

                sed belas kiel reflekto

                                 de la suno

                sur larmo meze de okulharoj.

                Tiaj maldikaj kolonetoj

                en fenestretoj unu super alia

                                      kreskas

                kvazaŭ oni la fingron

                                 antaŭ buŝon metus

                por neniun veki.

 

                Versimile nokte ili alternas,

                por ke tiuj subaj

                ankaŭ pli malproksimen

                vidu trans la tegmentojn.

                Tia ĝi estas bela, ĉarma kamentubo,

                certe la paseroj bonvenigus

                ene sian neston havi.

 

                Kaj tute plej supre

                              kutimas sidi ‑ antaŭ pluvo ‑ merloj

                kaj kantas.

                Iam ĉirkaŭe nubetoj kuniĝas,

                iam en vento ĉi tien

                             folieton alportas,

                sed plejofte estas ĉi tie

                la griznigra kato Petro.

                Ĝi venas el rondforma

                                tegmenta fenestreto,

                ĝi sentas sin bone

                              sur la tegmento,

                kaj poste ni du

                             trans la straton

                interkompreniĝas

                              kaj manglatigas nin

                 kontente kaj silente.

                 La kato, la kamentubo ‑ kaj mi.

 

 

                Sonoriloj

 

                Tiom strange estas

                        en la animo,

                ĉirkaŭe silenta harmonio regas

                mistera muziko

                        de nekantataj psalmoj,

                la kluzo inter

                        riverbordoj ŝaŭmas,

                sur la ponto vagas fremdaj homoj ‑

                kaj subite en silenton

                        de streĉita espero kaj

                de trankvila kredo

                eksonas sonorilaro de Hradčany.

                Ĉi tiuj kastelsonoriloj

                        ĉiam komencas

                kvazaŭ ili sentus kaj scius,

                ke ili estas tiuj la ĉiam unuaj

                inter aliaj kaj tiaj ili

                              ĉiam estis.

                Kaj tiel eble ankaŭ iliaj voĉoj,

                tiel povis paroli la mortaj reĝoj.

                Sub ili profunde kuŝantaj

                kun manoj per ŝtono kunigitaj

                per kutimo kaj preĝo ...

 

                Kaj poste komencos niaj pluaj

                pli malgrandaj, etaj ...

                iliaj sonoj vian estaĵon ĉirkaŭas,

                en fuĝantajn siajn tonojn

                                  ĝin vualigos,

                kiel hedero de antikvaj

                          ruiniĝintaj kortegoj

                ĝin ĉirkaŭvolvos

                          kaj per fumo aroma

                                  ĝin forportante.

                Centjara forto de sindonemo,

                la larmoj de forlasituloj,

                festaj momentoj de kunvivado,

                lasta ploro super najbara ĉerko,

                voko pri helpo, sinrompata, timigita.

 

                Alvokado en preĝejon ‑

                Tio ĉie enverŝiĝis

                                en iliajn voĉojn,

                kaj vi, kiu al ili konsekrigi

                                            sopiris,

                tiumomente devas ekkompreni

                abruptan malrapidecon

                kaj sanigan

                             nekompreneblon

                                            de la tempopaso.

 

                Kaj estas tiel: ili eksonoras.

                Regas silento en bluaj strioj surĉiele

                kaj gloriolkrono roza

                              ĉirkaŭ turoj

                         pri io bela dolĉe kantas.

                Antaŭ dormo ili

                              la fabelon atendas,

                la floroj en ĝardenoj

                kaj la vazoj de terasoj

                              kvazaŭ en preĝo

                                    la manplatojn etendas.

                Per mola movo sian koron donas

                la sanktulo ŝtoniĝinta

                kaj ĝi scias, ke ĝi restos

                              ne mallaŭdata.

                El svarmo de tegmentoj

                              etendas longajn manojn

                la fumtuboj, por subteni

                per ĝi la kupolon

                              de senfina templo,

                kaj sveltaj turoj de malnovaj preĝejoj

                silente leviĝas super mallumiĝinta navo

                kiel la kavaliro surgenue

                antaŭ vizaĝo de Sankta Maria.

 

                Sennombraj svarmoj de folietoj

                sur arboj de ĝardenoj

                kvazaŭ voĉe celesti la preludon ludus

                kaj malsupre ...

                                   eklumiĝas lampoj.

 

                Enreviĝinta sopiro

                            post hieraŭa suno,

                vi ne estas triston suferanta sento

                nur floroj viaj

                            kun radikoj kunviviĝis,

                kun la terradikoj, ie inter tiuj,

                kiuj ekdormis. Vi ne estas funebro,

                tio nur via animo

                             en grandan templon venis,

                kiun nur tiuj enpaŝi darfas,

                kiuj la mondon

                            per la koro vidas

                                        kaj eble ankaŭ tiuj,

                por kiuj la koro ‑ la mondo tuta esti ŝajnas.

                Radikoj viaj ‑ hodiaŭ sen la nomo,

                                          nekonatuloj

                forgesita burĝaro

                helpistinoj, kiuj apud la fontano ridis,

                metiistoj sub la flago

                                 de la korporacioj

                kaj la pastroj en nigraj sutanoj,

                                 en grizaj kapuĉoj

                kaj la ĝendarmoj

                kaj la svelttaliaj sinjorinoj,

                kaj sanktuloj en la niĉoj,

                vagantaj junmetiistoj,

                lignohakistaro sur Vultavo,

                kaj solduloj

                kaj malestimataj barbiroj

                kaj la judoj,

                enreviĝintaj kapelet‑konstruistoj,

                malnoblecaj ekzekutist‑helpantoj

                uzuristoj,

                bruligitaj sorĉistinoj

                kaj almozpetantaj apud

                               la preĝejpordego.

 

                Ho ve, vi ‑ akvo viva kaj viviga,

                ekde ie ien fluanta kiel hodiaŭ

                la nekonataj kaj sennomaj!

                Kaj ankau tiuj, pri kiuj ni

                                    ankoraŭ ne scias,

                estas nur ondo sur la rivero,

                malproksime sur rivero la ondo,

                kiu kaptis sunreflekton,

                ununura ondo

                          de la hieraŭa rivero la parto.

 

                Vespere kiam vi renkontos laboriston

                ĝis kiam vi antaŭ la pluvo

                                  ekvidos infanon,

                kiu plore hejmen fuĝas,

                ĝis vi knabinokulojn ekkisos,

                ĝis vi la manon de l´ amiko

                ĝis vi la homon premos,

                                trarigardos kaj ekkonos,

                glatigu mane homojn tiujn

                memkompreneblajn

                kiel tiuj, kiuj antaŭ ni

                                tra Praha iris,

                kaj kiujn oni tiel facile forgesas.

                ĉar ĉiu paŝo gvidos nin

                             ĉiam pli proksimen

                nur al ili, ne al estonteco,

                ĉar en la momento estonta

                ĝi ne estos antaŭ ni, sed ‑

                jam ni povos ĝin rerigardi.

                Ĉiun paŝon rerigardi.

                Kaj estas nur la tempo,

                kiu nin ĉiujn transpaŝos.

 

                Momenton nur vi ĝin je mano gvidas,

                sed baldaŭ vin la spir´ haltigas,

                nur je tiuj, kiuj ĝis nun povas,

                                  vi mane svingos,

                kaj poste nur la sonoriloj

                batos en sentemajn vandojn

                                   de via amo,

                krustiĝintaj per sopiro pri Dieco,

                kaj ĝin sonigos

                           ĝis kiam kunfandiĝos vi

                                              kun la prapatroj,

                kiuj ilin ĉiuj same aŭskultadis,

                tiel, kiel vi hodiaŭ nokte,

                kaj kiel eble la venontaj:

                duone kun timo,

                          duone senpacience.

 

                Nun de longtempe la sonoriloj

                                          silentas,

                kaj vi aŭdas ilin ĝis nun.

 

             La lumoj

               

                         Kaj vespere vi sentas vin bonege,

                kvazaŭ scius vi,

                         ke neniam plu travivos vi

                               tioman belecon,

                kiaj estas la sonĝoj pri tio, kio estis

                la sopiro pri iu kiu estas

                kaj la kredo en la senmortecon de la urbo.

                La koloraj, blankaj, ruĝaj

                                       kaj eĉ bluaj lumoj

                videbliĝas al vi de malproksimo,

                la siblantaj gaslampoj brile paradas

                en rebrilo asfalta de surŝprucigita pavimo.

                Kaj ilia vico, la tuta vico

                                   diskuris sur la kajo,

                substrekita per ondanta linio,

                kiel ili rigardas sin en la rivero.

                Kvazaŭ la geinfanoj siajn manojn

                reciproke kaptas kaj ludas.

                Kaj por la geinfanoj, por ili

                estus ĉi tie eble nur la

                sekreta siblado de flambekoj,

                malantaŭ vitraj tabuloj,

                sur kiujn per flugiloj batas

                blankaj noktaj papilioj kaj

                                     longokruraj kuloj.

                Eble tio estus la princoj,

                            jes, la ensorĉitaj princoj,

                sopirantaj pri sia animo,

                                   pri sia princino.

                Kaj preskaŭ iam ŝajnas al mi,

                ke mi komprenas,

                               ke la papilioj tiom ĝempete

                senfine batas

                               sur la vitron de la lampoj,

                ke ili mem siajn flugilojn vundas,

                nur ke senti ili ne povu,

                kiel ilin doloras per sopiro

                                     pri la lumo,

                pri la lumo la sopiro,

                                   al kiu ne eblas veni.

                Kaj ie tie je fino de la firmamento,

                ĝis ĝia fino ‑

                kiel kvazaŭ nokte estus horizonto,

                kaj kvazaŭ nin entute nokte,

                en tia nokto io povus nin

                                       dividi de la ĉielo,

                tie ie malproksime estas

                                       malgranda radeto.

 

                Daŭras tio horojn

                kaj vi nur scias tion,

                kaj malantaŭ ili flirtas

                pli kaj pli malgrandaj vaglumoj,

                ke eĉ vi ekkoni ne povas,

                kio tra la stelo lumas

                kaj kie je angulo

                atendas elektra lampo

                en vagona kolonio gardanta,

                ruliĝinta fadeno, kiu vivas

                sub griza malpura vitro.

                De ie el ia kvartalo Libeň

                vipas en mallumon

                violetaj fulmoj.

                Sidas tie du homoj

                kun nigraj okulvitroj

                vid´ al vide

                kaj ŝprucigas

                la fonton de ŝtalo.

                Malantaŭ staras

                ĉagrenaj tramvojoj,

                la konduktoroj reve

                kalkulas la tempon

                kaj ankaŭ longe oscedas.

 

                Super la ĉefstratoj flagras

                larĝaj strioj

                de griza kaj flava nebulaĵo,

                de polvo kaj de bluetaj fumoj...

 

                Sed sur la ponto, sur la ponto

                                  la lampoj vin gvidus,

                denove tiuj gaslampoj sesflankaj

                kaj kun ĉizitaj traboj.

                Vi ne povas erarvagi, la lampoj

                ne permesos tion kaj la ŝtonblokoj.

                Vi iras kune kun via ombro,

                kiu vin antaŭiras kaj denove vin atendas,

                malantaŭ via dorso ĝi kaŝiĝas,

                denove ‑ kiel malgrandaj infanoj:

                ke mi vin kaptos!

 

                Meze de fajrerantaj lumoj

                brulas silente nigraj statuoj.

                Malnovaj kaj tiuj ankoraŭ pli maljunaj.

                Sveltaj, al ĉielo supreniĝantaj kaj tiuj,

                kiuj malsupren kliniĝas,

                ĉar ĉiam estis tiel.

                Iu serĉis Dion super la nuboj

                kaj alia nur sur la tero.

                Kaj Lin vi trovos nur tiam

                kiam la tero kun ĉielo kuniĝos.

                Kaj tio estas ie antaŭ vi,

                kie la vicoj de lumoj kuniĝas

                kaj kien vin certe gvidas

                du fadenetoj de perletoj,

                sur ilies fino

                ora pordego malfermita.

 

                Kaj vi iras, iras, unu paŝon, la duan,

                pluen, pluen ‑

                                la ponto.

 

                La lampo, statuo,

                Paŝoj, lampo, statuo ...

                Poste mi ekdormas kaj

                                   ĉiujn mi vidas.

                Ili ĉiuj kun mi sub koverto

                                   trovos lokon,

                ĝis kiam ili sentas sin

                                   varme ĉe mi,

                same kiel ĉe ili ‑

                la ponto, mia ponto,

                mia bela, malnova ponto,

                kaj ĝiaj eternaj lumoj.

 

 

               La arboj

 

                      Sed tiom bela

               kia estas ĝia aŭtuna sopiro ‑

               tia estas nenia en la tuta mondo.

 

               Flaviĝintaj folioj silente pluvas

               post sopiro alia sopiro

               malantaŭ vi, dekstre kaj rekte

               en la manplatojn al vi.

               Vi ne aŭdas,

               kiel ili en morto deponiĝas,

               ne vibrosonegas kave duraj terbuloj

                                      en la tombon,

               nur ‑ kiam ili silente alteriĝas,

               tiel sensone per flustro bruetetas,

               kvazaŭ iam foje nur la homo

               perbuŝe ankoraŭ antaŭ foriro

               la pordon malfermas

               kaj elspiras per tio,

               kio por li iam en la vivo

                                  la plej karas.

 

               Neniu el ni estos tiom bonkora enanime,

               por ne povi ekkompreni,

               pri kio ĉio la foliaro parolas.

               Kaj ankaŭ neniu povas esti

               tiom feliĉa, por ke li enigu

               iliajn sonĝojn, ĉar

               eĉ la plej silenta fluto en la

                                       malproksimoj

               ne kantas tiom dolĉe,

               kiel adiaŭas la mortanta folio.

 

               Super la urbo, kiun mi vidas hodiaŭ

               nur kiel heredaĵon de tempoj pasintaj

               el malnova palacĝardeno,

               super la malproksimo, kiu

               la kastelturojn bildigas

               sorĉe klare en zigzagajn ondojn

               de Vultavaj ebenaĵoj, flugas blankaj,

               blanke malhelaj nuboj, flugas senfine,

               flugas rapide kiel la pensoj de tiuj,

               kiuj pere de ili la salutojn sendas.

 

               La sonoriletoj el Loreta‑turo

               postiras min, ĝis ĉi tie ili postiras min

               en malsekan sinon de ŝtuparo

               kiu al ĉielo, ĝis la ĉielo turniĝas.

               La ŝtuparo kreskas el malaltaj

               ŝtupetoj, ke ankaŭ la geinfanoj

               povu tra ili facile, malpeze iri.

               Ankaŭ la kanteto nostalgia

               postiras min malrapide,

               de momento al momento

                        eblas ĝin nur malintence aŭdi,

               tion ‑ kiel ĝi kliniĝas,

               por manglatigi la falantan

               oran kaj ruĝegan rememoron

               de silentaj kaj enreviĝintaj arboj.

 

               La aŭtuno, knabo kun vundita koro,

               vi erarvagas tra tiuj

                                  kurbiĝintaj stratetoj,

               la pecetojn de letero de via amatino

                                  vi kisas,

               ie en ombro de ĝardenaj muroj,

               vi, aŭtuno plena de graciaj

                               rubandetoj araneaĵaj,

               kiuj alte super ni

               ĉirkaŭplektas nigrajn statuojn,

               vi, la tagoj oktobraj,

               kiam la pluvo kaj suno malvarmaj estas

               kaj malgraŭ tio per koloroj varmiĝas,

               kiel mi danku vin por tio,

               ke vi estas tiom bonkoraj

               al mia urbo?

               Al la urbo kaj ĝiaj arboj,

               al ĝardenoj kaj parkoj, disverŝiĝintaj

               sur ondiĝintaj bordoj de Vultavo?

 

               Ili havas ĉi tie ĉiam ion por priflustri,

               dum jaroj pri io rakontadi,

               kiel senŝanĝe unu apud la alia

               staras kune kun la robinioj

               la platanoj kaj pirujoj kaviĝintaj

               kaj la tilioj kun foliaro

               kiel koro sur la manplato,

               ĉiuj la arboj maljunaj

               kaj la malaltaj arbustoj

                                kun blankaj beroj,

               kiuj aŭtune krevas.

               Kaj la poploj, altaj, sveltaj poploj,

               la arboj kun radikoj ĝis malproksimo

               kaj en la teron disetendiĝintaj

               kreskantaj senpere supren.

               Kaj en la herbo sub ili

               en verdeco de tute alia skalo

               la lekantetoj

               kaj flavaj floroj de ranunkolo lumas.

               Kaj estas tio denove alifoje,

               ne nun fine de septembro,

               kiam malantaŭ la muro krevas

               en Lobkovic‑ĝardeno

               dornhavaj ĉirkaŭbrakoj de kaŝtanujoj

               kaj la delikataj vangoj de iliaj fruktoj

               miras super nova mondo.

 

               Estas tio alifoje ‑ printempe,

               kiam la unuaj fadenetoj de la herbo,

               tiaj verdaj strietoj

               ankoraŭ la malvarman aeron trapikas.

               Estas tio alifoje ‑

                             tiam la floroj

               malfermas delikatajn

                             manplatojn kaj buŝon

               kaj la birdoj kantas, stilipas,

               per beketoj siaj ili fajnajn dratetojn

               en linietojn frapas

               kaj la aliaj sur ilin

                                kantetojn siajn pendigas,

               en la gorĝeto al ili trilkantadas,

               per sia tuta korpeto ili etendiĝas

                                    pli proksimen,

               ili eksiblas ĉirkaŭ vi

               kaj tuj ili flugas aliloken por diri,

               kion belan ili denove ekkantis.

               Sed nek vin mi forgesos,

               vi, la eterne trista Stelo,

               nek vin, Stromovka‑n,

               kiu per la rememoroj spiras

               sur inundojn kaj promenadojn

               kaj la jubilean ekspozicion.

               Eĉ vin mi manglatigos,

               aleojn kurtajn de

                                 malnovaj placoj,

               kaj mi ne povas vin ne rememori,

               la kajon de robinioj

               sub silueto de Hradčany,

               de helaj, grandaj bonaj robinioj.

               Vi eĉ la vero ne plu estas,

               vi militfalis vintre,

               kiam antaŭ jaroj, pli ol vi kapablis

               porti, ĝi vin per blanka ŝarĝo

                                      surŝargis ‑

               vi larĝaj solidaj, modeste silentaj

               akatoj, vi mortaj, mortaj amikoj!

               Akatoj, vi arboj kun blanketaj

                                             bonodorantaj floroj,

               sub hieraŭa suno

               ununura angulo de kamparo,

               staradas vi ankaŭ solaj du,

               tri en la kortetoj.

               Iam estis sub vi

               blanke kovrataj tabletoj,

               sed tio jam devas esti ankaŭ antaŭ longtempo.

 

               Vi kaj la florpoto kun la primoloj

               en fenestro estas por la infanoj

                                     ia paletro,

               por ke ili povu kolorigi

               la ensorĉitajn arbarojn

                                en la fabeloj,

               vi estas promeso de estontaj dimanĉoj

               al kudristinetoj kun okuloj

               ruĝaj de la steboj,

               vi estas domo por mizerikorda merlo,

               kiu ĉi tie kantas same ŝate,

               kiam kun mateno la roso ekbrilas,

               kiel en tiuj silentaj malnovaj ĝardenoj

               ĉe ni.

 

               Ĉe ni ‑ tie ĉe ni en Malá Strana,

                        kie preskaŭ per dolorsente kunpremiĝintaj lipoj

               la kverkaj folioj kun vento kisas sin,

               kie antaŭ la preĝeja ŝtuparo

               rozaj kaŝtanujoj floras,

               ĉe ni, kie super sekiĝinta lageto,

               plena de teren falinta foliaro,

               de mortaj branĉetoj,

               kaj de forgesitaj revoj kaj esperoj,

               la sveltaj arbotrunkoj

                                 de karaj poploj silentas.

 

               Estas en tiu ĉi loko nur ili du, solaj

               Filemon kaj Baucis en nubaro de verdaĵo.

               Ni rigardas tra longaj

               al tero falantaj haroj de salikoj

               kaj tra ondantaj brakoj

                                  de puraj betuloj

               en arĝenton de dometoj, en arĝenton

               griziĝinta per polvo de noktoj kaj jaroj

               kaj per epokoj homaraj

                              kaj per miljaroj,

               trans la palactegmentojn

                                 ni rigardas.

               La poploj du super ĉiuj kunuloj siaj

               alten al vi, Dio, etendas siajn manojn,

               petas pri la urbo,

               pri ĝia popolo,

               pri la fenestroj,

               en kiuj vespere la lumoj ekbrilas,

               petas pri amo, al vi, Sinjoro,

               parolas ĉiuj ‑ la trunkoj,

               ĉiu ilia folio

               per tiu peto spiras kaj tremetas.

               Sub mi kuŝas la urbo kara, amata,

               kiel neniu en la mondo bona.

               Ankaŭ mi suprenlevas miajn

               okulojn kaj manplatojn

               kaj preĝas kaj fidas je vi,

               eĉ je mia naskiĝurbo ‑

               la plej bela.

 

 

               Pie

 

               Sed antaŭ ol vi preĝos, iru,

               travivu la pluvon supre super Praha!

               Sciu, tio pluvas kaj pluvas.

               Kiom da ŝnuretoj el malgrandaj,

               etaj gutoj terenfaligas iu

                                el la ĉielo!

               La pluvo bruetas sur tegmentoj,

               ĝi gutfluas en degutejoj

               kaj en la verdaj folioj susuras,

               sur la riveron ĝi klakas,

               sur la piedpintoj marŝas,

               kaj sur la gazenoj en ĝardenoj,

               kun la pavimo ĝi kisas sin

                                   kiel la kamparanaj onklinoj

               kaj kunvolvigas la polvon

                                   en grizajn buletojn.

 

               Sed vi vidas antaŭ vi nur

               ian blanke travideblan ombron,

               per okuloj volas ĝin dishaki

               kaj dividi ĝin, por povi vidi viva

               ĉion tion, pri kio vi scias,

               ke ĝi estas sub vi tie malsupre,

               pri kio vi nur scias kaj ne povas, ‑

               vi ja do ne povas. Vi sentas,

               kvazaŭ vi komprenus, kvazaŭ vi

               komencus senti veran kredon,

               kiu vin ankaŭ ĉirkaŭigos,

               kiun ne eblas diskombi kaj

               kiu ankaŭ al vi nur diras: jes,

               Dio estas en mi, kun mi,

               malantaŭ mi eble, sed vidi,

               ekvidi Lin vi ne povas...

               vi darfas nur scii pri Li.

 

               La kredo vin tutan trapenetros

               tie ĉi super la urbo,

               la fido mem vin ekvibrigos

               kaj fido je homoj, kiujn

                         vi en estonto renkontos.

               Tian forton ian al vi alportas

                               ĉiu guto

               en la harojn, sub la okulharoj ĝi defluos,

               kvazaŭ ĝi volus tra okuloj

               ĝis la kamereto de la koro

                                   mergiĝi,

               tioman forton ĝi portas al vi ‑

               solidan ‑ kaj la trankvilon.

 

               La trankvilon, la ĉarmon de eterneco,

               domon de mil fabeloj, kiuj ĉiuj

               malbone komenciĝas

                              por povi finiĝi bone,

               la silento, kiu parolas bruete

                                  de tiuj brilaj larmoj,

               foje pro ĝojo kaj morgaŭ eble

                        antaŭ morto

               kaj foje nur pro bluaĵo el ĉielo.

 

               Vi sentas vin bone en mola vualo,

               kiu la ekbruligitajn vundojn

                                   de la amo malvarmigas

               kaj manglatigas la koron

                                   frostrigidiĝintan,

               vi kunfandiĝis kun la arbo,

               sur kiu pluvas eta rivereto en sulkoj

                                     de la arboŝelo,

               eĉ kun la gutoj vi fratiĝis,

               kiuj renkonte al vi

                                  tiom fideme ekkuris,

               kiel la etaj infanoj nur tion scias

               kaj poste ankoraŭ iu via.

 

               Kaj poste foje ‑

               ĉu vi konas ĉi tiun foje?

               Estis foje ia reĝo,

               estis, Dio scias kiam kaj kie ‑

               ĉu vi rememoros la fabelojn de via junaĝo?

               Ĉu vi rememoros la vesperon,

               kiam en vivon vian iu enpaŝis,

               kiu por ĉiam fariĝis

               via tuta vivo?

 

               Poste subite malfermiĝos

               nuboj kaj nubetoj kiel ĉirkaŭbrako

               kaj la suno ekflugos tra Praha,

               tra Praha, tra la urbo dolĉa.

               Ĝi kisas ĝin, tiel ĝi ĉirkaŭbrakas ĝin,

               kvazaŭ la tutan nokton

                                Ĝi ne vidus vin,

               sur ambitoj de tiuj malnovaj

                                turoj ĝi saltetas,

               en fenestrojn fermitajn ĝi

                                tufojn da lumo ŝprucigas,

               sur kupoloj orumitaj ĝi kvazaŭ

                                       knabino sin rigardas

               kaj en Vultavon

               kun buboj iras vadaĉi.

 

               Sed la plej bele, tiom klare

               lumas ĝi sur Nikolao‑Kupolo,

               sur tiu granda, granda okulo,

               kiun oni en tuta Praha ne havas

               kaj tra kiu ni rigardas

                                Hradčany kaj Strahov‑on

               kaj malsupren

                          trans la Karolo‑ponton

               ĝis Týn

               kaj ankoraŭ pli malproskimen

                                     pli malproksimen

                                         malantaŭ la riveron.

               Vi rigardas ...

               super la urbo, kiun vi amas,

               kiu brilas kaj paradas

               kiel forkurantaj ondetoj,

               lumantaj per fajro

                               de estingiĝintaj steloj,

               kaj varmiĝanta de ilia fideleco

                                   kaj de la amo.

               Nur tiam vi komencos preĝi.

 

 

 

 


  La ŝtonoj kaj mozaikoj


 

               Kaj ne eblas alie, mi devas al ili

                                        ion diri,

               mi ne povas laŭlonge de ili

                                        ĉiam silente iradi,

               ĉirkaŭ kaj sub ili ‑ sciu jam,

                                        vidu la statuojn.

               La statuoj, la mondo de nekonitaj eventoj,

               la vizio ekscitiĝinta

                                 de ideo de

                                         silentaj lagoj,

               en profundan kadron de kredo

                                         la bildo enigita,

               por kiu ne ekzistas sufiĉe vereca tono,

               la vivo de la steloj, la vortoj silentigitaj,

               la mondo de sanktuloj, de sanktulinoj

                                         de la reĝolando,

               la kulto de Dio ununura

               kaj la kredo je Virgulino Maria

                                         en animo de la preĝo.

 

               Sur la turoj silentiĝantaj

                                  ili senmove gardas

               la paŝon de sia popolo.

               Sur la altaroj ili preĝas,

               larĝajn ornamas balkonojn,

               sub la kastela ŝtuparo

                                  ili revas ‑

               ‑ ho! Sankta Filipo el Neri,

               kiomfoje mi vin jam enviis

               kaj kiom mi vin ofte bedaŭris,

               ke vi rerigardi ne povas por vidi

                                   la tutan urbon,

               malantaŭ vi per kluzoj

                               kaj vivo de la popolo ŝaŭmas.

 

               Viaj samtempuloj meze de ili

               portas pezajn kaj krudajn portalojn,

               sur kiuj ludas etaj buboj

               kun floroj el grejso kaj ideo.

               Ĉi tie meze de ni cerbumas

               viaj fratoj pri senmorta, senfina blueco,

               al kiu ili arde suprenlevas

                                     siajn okulojn,

               kaj siajn okulojn ili denove

                                     al la tero klinigas

               antaŭ la malbono kaj tento fuĝantaj.

               Ĝis la ĉielo, ĝis la ĉielo kaj Dio,

               ĝis tie al ilia Dio elkreskas sveltaj

               kaj askete rektaj figuroj,

               super la rivero ili preĝas

               kaj ilia senŝanĝema fideleco

               eble mildigas doloron de tiuj,

               kiuj en senhelpo rememoros.

 

               Kaj ankoraŭ iu estas ĉi tie kun ni

                                         sur mia ponto:

               Sankta Maria kaj tute malgranda Jesueto.

               Ĝi estas eta infano,

               bubeto de niaj kristnaskaj revoj

               kaj de noktomezaj mesoj,

               kiam la koro pleniĝas per varma sopiro

               disdonadi ĝojon al ĉiuj homoj,

               kiuj ĉi tien ankaŭ venis

               senkuraĝaj kaj ĝojiĝantaj,

               kiel ilin la patro je mano gvidadis,

               kaj kiuj pere de tuta animo

               la ondiĝantajn trilojn desur la ĥorejo trinkas.

 

               Se vi la okulojn fermos

               kiom vi malbona kaj kruela

                                devus esti,

               ke vin pli multe io katenigu

                                al la tero,

               ol povas kaj scias

               la brueganta orgeno disbati?

               Ĉu vi konas doloron, kiun

               ne silentigus kaj ne ekplorus

               kun vi la aerolita fluto,

               tiom ĝis malproksimo eksopiranta

               kaj senkulpiganta kiel vi?

               Ĉu vi eble emas defendi vin

               al tiuj klaraj kantoj,

               kiuj la plej dolĉece ondetiĝas

               super profundaĵo de sendanĝereco,

               ĉu vi volas fermi al ili

                                   la kluzpordon de via koro,

               ke ili ĝin ne tute plenigu,

               ke ili ne freŝigu

               bonajn volojn de velkantaj floroj,

               ke ili ne malsekiĝu

               la krustiĝintajn lipojn de via amo?

 

               Ĉu vi scipovus tion, kiam antaŭ vi

               preĝas malrapide,

                                 per trankvila, rekta vorto

                                                   la kandelo?

               Eble vi ilin ankaŭ jam vidis,

               sciu, ili la manojn kunmetos,

               ili suprenlevos ilin en flamo

               kaj poste ili nur brulos, lumas

                                        kaj varmigas..

               Kaj ilia varmo en la kredantajn

                                        kaj esperantajn animojn

               kiel odoro de la rozoj subvespere suprenigas

               kaj ekbruligas en ili etajn fajretojn

               eble de rememoroj je beleco,

                                 sento kaj bono,

               je Dio, se vi volas ‑ kaj

                                 cetere je juneco.

            Al ni ĉiuj ili estas tiom karaj,

                                    tiom karaj,

               eble pro tio, ke ni tiam

               ni ĉiuj buboj senruzaj

               de la spirito kaj koro vivaj kavaliroj, estis,

               eble pro tio, ke vi ĉiuj, princinoj,

               en ververa kaj fidela amo

                                  vi vivis.

               Princinoj, vi niaj princinoj!

 

               Tioma tio estis misterio de la koroj.

               Nobla kaj belega.

 

               Poste vi eliros

                           kaj la brilantaj en neĝo spuroj,

               en neĝo, kiu ĉielon kun la tero kunigis,

               super la urbon supren vin

                                     anstataŭ hejmen gvidas.

               En tiu momento vi havas ja

                                     la hejmon ĉie,

               la malnovaj kristnaskaj kantoj

               varme el la preĝejo

                                   sur vin ekspiros,

               kaj la statuoj, la konataj statuoj

               ankaŭ ankoraŭ je unu paŝo

                                  pliproksimiĝis,

               kvazaŭ tio necesa estus.

 

               Unu vespero vin kun ĉiuj tiuj ligos

               en momento de konsekrigo,

               kiun vi eble ne meritis,

               sed kiu venis,

               kiel la floroj printempe min ne demandas

               ĉu ni volas ilin kaj ĉu ni estas

                                       indaj de ili.

               Jen ‑ ili venos pure, ekbonodoros

               kaj vi nur devas ekkompreni

               la grandecon de tia donaco.

 

               Kaj estas la statuoj ĉiuj

               tiom homecaj en sia sankteco,

               tiaj vivantaj en blanka

                                   neĝa polveto,

               kiu radiigis iliajn okulojn,

                                   longigis la sulkojn,

               la lipojn malfermetis

                                     kaj en la manojn

               folion de papiruso metis

                                     kun ansera plumtrunko

               kaj estos ili ĉiuj al vi proksime.

 

               Eble do ja pli proksime ‑ via vojo al ili

               estas iel memkomprenebla,

                                     ĝi supreniĝas,

               flanke Petřín nigrigas, por ke vi sciu:

               vi ne iras sola, via spiro rapidigas,

               ĉar vi scias, ke trovos tiu,

                                  kiu serĉas.

 

 

 

 

                Post ilia ...

 

                Por vesperoj, en kiuj mi komencis kompreni

                la parolon de malhelaj statuoj

                                 kun fidema timo

                kun fantomoj en nebularo

                                post sunsubiro mi paroladis,

                por la momentoj, kiam mi

                                   en silenta nokto manglatigis

                la silentajn kvadratojn de preĝejaj muroj,

                por la matenoj,

                           kiuj ekfajretis en koloroj,

                sur bordoj de la rivero

                                 de Dio disŝprucigitaj

                desur krea paleto, sur riverbordoj,

                de la rivero belega kaj dolĉa

                                   kiel knabina talio,

                por silenta meditado de katoj,

                kiuj revis malantaŭ fenestroj

                                    kaj dum krepuskoj,

                por fidela verdeco de Sta Nikolaa kupolo

                por ondobatado de ĝardenoj

                                      sub Strahov,

                por anseroj, kiujn mi foje vidis,

                nur unufoje darfis ekvidi

                el eta lageto trinki.

 

                Por ombroj, resonoj kaj vagadoj,

                pro tio ĉio, je kio mi pli riĉa estis

                kaj kio min travivigis

                                  kapturnigan infanecon

                                            de ĝojo kaj feliĉo ‑

                por tio mi volis iel danki al Praha,

                al la urbo kara, tiom kara,

                al la tiom granda blua koro.

 

                Danko estas miaj preĝoj,

                eĉ kiam mi scias, ke ili estas

                nur tremetanta rebrilo de momentoj

                ĝis la senfino etendiĝintaj,

                kiel la steloj estas radio

                de fajroj, de longtempe estingiĝintaj.

                Kaj malgraŭ ĉio ni ŝate

                              al ili submetiĝas ‑

                al tiuj momentoj, al tiuj steloj,

                al tiuj rememoroj,

                kiel al folieto, kiu desur roza floro

                falis en la paĝojn de volviĝinta libro,

                kiun delonge iu jam deponis.

                Nur ĝin malfermi,

                                  nur legi per sia tuta koro ...

 

                Poste venos por ni ĉiuj la tempo,

                kiam sur nin ekspiros

                la forgesita bonodoro

                                  de beleco eterna,

                ke la okuloj fermos sin

                kaj en la animo ekondiĝos

                la kredo kaj fideleco

                al tiu ununura kaj la plej bela Praha.