DE ESPERANTISTAJ KLUBOJ EN PRAGO KAJ BRNO
3 - 1997
Periodický zpravodaj esperantských klubů v Praze a Brně
82. světový kongres
esperanta proběhl v australské Adelaidě ve dnech
20,-27.7,1997 pod heslem Spravedlnost a
tolerance ve světě mnoha kultur“. Zúčastnilo se kolem tisícovky osob, z toho 5
českých turistů s agenturou KAVA-PECH Dobřichovice. Šestým Čechem na kongresu
byl český velvyslanec v Austrálii Jaroslav Suchánek, který oslovil kongres v
esperantu, jemuž se jako chlapec učil. Kongres přijal akční program Esperanto 2000“ s nástinem úkolů, které si
esperantisté kladou na prahu třetího tisíciletí. Součástí kongresu byl bohatý
přednáškový a kulturní program. Příští kongres bude ve francouzském
Montpellieru.
Světového kongresu esperantistů
katolíků v Římě a Rimini na počátku září se
zúčastnily i dvě naše členky (Marta Lorková a Milena Picková). Na 300 účastníků
z 23 zemí bylo m.j. přijato u prezidenta Italské republiky a na veřejné
audienci u papeže, který je oslovil krátkým pozdravem v esperantu. Podrobnější
informace přineseme příště.
Na přednášku o
Františku Kožíkovi jako esperantistovi přišla do brněnského
klubu (10.9.) i Mistrova sestra s manželem a dvěma přítelkyněmi, které byly
schopny porozumět přednášce i v esperantu. V následující české debatě
spisovatelova sestra vyprávěla o účinku Kožíkova románu Na dolinách svítá (v
rukopise existuje esp. překlad J. Vondrouška) o vymyšleném hejtmanu Šarovcovi
na rekonstrukci zříceniny Hluk (nyní se tam pořádají kulturní akce a svatby) a
na zvýšení zájmu o místní historii na Moravském Slovácku. Prozradila, že F.
Kožík si ze svých prací nejvíce cenil román o Josefu Mánesovi, kterému věnoval
největší péči.
Brněnský klub obohatí
svoou činností noví mladí esperantisté. V říjnu přijde do
Brna studovat 18letý Pavel Marušinec z Litoměřic, který už aktivně pracuje v
klubu v Ústí nad Labem a hodlá v této činnosti pokračovat. Student z Třebíče
Jiří Srba sice nebude mít na návštěvy klubu čas, ale slíbil spolupráci při
využití esperanta na Internetu.
Klub začali navštěvovat i 14letí
žáci z gymnázia na Sirotkově ul., především iniciátor školních esp. kurzů a
školního esp. časopisu Jan Hladký. S tímto chlapcem vyšlo interview v deníku Mladá fronta dnes pod názvem Gymnazista získal nejvíce esperantistů na zájezdu
a jeho přesvědčovací schopnost se
prokázala i na jazykovém táboře v Lančově, kde během dvou týdnů získal pro
esperanto na 15 svých vrstevníků z kurzů angličtiny a němčiny, kteří se s ním
učili esperanto odpoledne v době osobního volna.
Brněnský esperantský
klub děkuje za dlouholetou práci pro klub svému
bývalému tajemníkovi ing. Karlu Daňkovi, který se v půli léta přestěhoval do
Prahy a posílí tak tamní klub. Několik let připravoval tento bulletin, stejně
tak i několik čísel čtení pro dětské esperantisty Ringo, technicky redigoval i
svazový orgán Starto. Do klubového programu přispíval přednáškami o reiki, síle
kamenů, východní filozofii a písněmi při kytaře. Přejeme mu zdar v novém působišti.
Oba naše kluby
postihly ztráty členů. V dubnu (5.4.) zesnul skvělý český
spisovatel František Kožík, který byl i členem Českého esperantského svazu a
pražského esperantského klubu, v květnu (5.5.) odešel z řad pražského klubu i
nestor českých esperantistů Jaroslav Mařík, čestný člen Světového esperantského
svazu, považovaný za chodící encyklopedii českého esp. hnutí. V Brně nás v
červenci opustili pan Jiří Procházka z
Kuřimi (25.7.) a ing. Vladimír Slavík, CSc. (30.7.), jejichž práce byla
významná hlavně pro místní klub.
Jak získal kamarády
pro esperanto vysvětluje již zmíněné interview redaktorky
Ivany Karáskové s mladičkým Janem Hladkým. Citujeme: Nejvíce zájemců
jsem získal na školním zájezdu do Anglie, kam jsme jeli upevňovat znalosti
angličtiny. Účastníkům jsem vysvětlil, že esperanto je šestkrát lehčí než
angličtina, seznámil je se základy gramatiky a oni zjistili, že je to opravdu
tak. Zalíbila se jim možnost poznat něco nového.“ Svým zaujetím pro esperanto
však nemíní brojit proti světovým jazykům. Například z angličtiny chce ještě
letos dělat státní zkoušku. Proč bych měla
mít něco proti tomu, když si mladí lidé rozšiřují obzor. Na zájezdu v Anglii
jsem mohla pozorovat, jakou má Honza obrovskou přesvědčovací schopnost. Holky
ho poslouchaly s otevřenou pusou,“ vzpomíná na osobitý nábor ředitelka Jana
Niznerová. Mezi žáky se podle ní strhla o esperanto nejdříve polemika, v níž
však gymnazista zvítězil. Jeho kroužek nyní stabilně navštěvuje asi dvacet
nadšenců ze základní školy i gymnazia.
Obvykle si napíšeme nejdříve krátký testík, probíráme gramatiku a pak
pracujeme s učebnicí. Pokud se člověk učí z dobré knížky, za tři měsíce může
číst v esperantu i beletrii, pochopitelně se slovníčkem v ruce.“
K L U B O V É
P R O G R A M Y
Brno:
Pozor! Nyní ve ČTVRTEK! Starobrněnská 15, od 19
hod.
2.
října v 18. hod v klubovně ÚMČ Brno-střed na Starobrněnské 15 začíná kurz
základů esperanta v 11 lekcích. Kurzovné 300 Kč, studenti a důchodci 150 Kč.
4.9. Niaj taskoj kaj planoj Mgr.
Z. Hršel
11.9. František Kožík - esperantisto M. Malovec
18.9. Kiel vivas niaj E-kluboj V.
Podhradská
25.9. Universala kongreso en Aŭstralio J. Handlová
2.10. Profito el la suna energio J. Werner
9.10. Kampanjo 2000 M.
Malovec
16.10.
50-a IKUE-kongreso en Romo kaj Rimini Mgr.
M. Picková
23.10.
Ni lernas lude Mgr. Z. Hršel
30.10.
Ankaŭ aŭtuno estas bela M.
Lorková
Příspěvkový
řád Klubu esperantistů v Brně (včetně členství ve svazu): A 210 Kč, B
120 Kč, D, E 70 Kč.
Praha
La
kunvenoj de la klubo okazas ĉiulunde de la 18.00 ĝis la 20.00 h en la
kunvenejo de pensiuloj en Praha-Smíchov, Nádražní str. n-ro 52. Příspěvkový řád
Klubu esperantistů v Praze: A: 80 Kč všichni výdělečně činní; B: 50 Kč všichni
ostatní.
Brno a Stuttgart.
V červenci navštívila Brno nebývale silná delegace Stuttgartu v čele s nově
zvoleným starostou dr. Wolfgangem Schusterem, aby si v doprovodu představitelů
brněnské radnice prohlédla naše město, s nímž je od roku 1989 v partnerském
vztahu. Letos jsme i my esperantisté
navázali spolupráci se stuttgartskými esperantisty, kteří v květnu hostili
našeho místopředsedu M. Malovce během svého mezinárodního kulturního festivalu.
Z pražských esperantistů se akce zúčastnili manželé Chrdlovi. Přátelství našich
klubů budeme rozvíjet i v budoucnosti.
Školní esperantský
časopis není běžná věc. A protože předpokládáme, že
jsme vzbudili ve čtenářích zvědavost, předkládáme ukázky z časopisu SAMIDEANO,
který si vydávají gymnazisté na Sirotkově ulici v Brně.
SAMIDEANO
Časopis
každého esperantisty - La gazeto de ĉiu esperantisto
Kion signifas EIS? Atenton!
La vorto EIS signifis Education and Information Systems. Sed tio estas pasinto. En ferioj
ni ŝanĝis tion, ĉar: en la klubnomo estis nenio, ke ni estas
Esperanto‑klubo; la nomo estis angle. Nun nomo de nia klubo estas Esperanto‑Informanta Societo.
Klubo EIS en ĵurnalo. En
moravia aldono de ĵurnalo Mladá fronta dnes“ 1.8. estis pri Esperanto‑movado en nia lernejo.
Ĝi estis skribita laŭ sinjorino Karásková. Ŝi parolis kun mi du
tagojn antaŭe. Ŝi konas sinjoron Hršel, kiu diris al ŝi pri
klubo EIS. Sinjorino Karásková ne scias paroli Esperante, sed ŝi subtenas
Esperanto‑Movadon. Eble vi konas ŝian edzon ‑ li estas tre
konata ŝipestro.
Dek‑tri tagoj
en Somera Esperanto‑tendaro en Lančov.
En feriaro mi
partoprenis la trian etapon de ĉiujara somera Esperanta tendaro en Lančov,
kiun organizadas Esperantista Klubo en
Třebíč. Komenco de tendaro estis 27.7. kaj ĝi finiĝis 9.8. Mi ne
povis alveturi tien je la unua tago, ĉar mi venis la 28an de julio. Lančov
estas vilaĝeto proksime de Vranov super Dyje. En la tendaro ne estis nur
esperantistoj, sed ankaŭ lernantoj de la angla kaj germana lingvoj. Matene
estadis ĉiam (krom dimanĉe) kvar studhoroj de Esperanto kaj poste unu
horo de kantado. Mia unua instruisto estis sinjoro Malovec, kiun vi certe
konas. Li reveturis hejmen kvin tagojn post la komenco de la tendaro. Samtempe
(eble tagon pli poste) venis italo vivanta en Britio Vito. Li estis ĉi tie
por instrui la anglan, sed li estis esperantisto, same kiel ĉiuj el
estraro (krom junaj praktikantoj). Kiam s‑ro Malovec forveturis, mia
instruisto estis s‑ro Kočvara.
Mi loĝis en kabano por kvin
personoj, tri knaboj lernis la anglan kaj la alia lernis la germanan.
Manĝojn, kiuj estis tiel bonaj kiel en restoracio, preparis por ni
profesiaj kuiristinoj. Posttagmeze estis tuttendara programo en grupoj. Ni ofte
iradis bani nin en Vranovská přehrada
aŭ ludis volejbalon, tablo‑tenison k. t. p. Mi parolis Esperante tre
ofte, kun fremduloj (1 italo, 3 germanoj, 3 aŭstroj) kaj nun mi pensas, ke
mi kapablas paroli pli bone ol antaŭe. La vetero estis dum la tuta tempo
bona, krom iom malgrandaj pluvoj. Mi volas iri tien ankaŭ venontjare, kaj
mi esperas, ke ANKAŬ VI PARTOPRENOS VENONTAN ESPERANTAN TENDARON EN LANČOV!!!!!!!
Skribis
Jan Hladký
Finnlando
Finnlando estas lando
malgranda laŭ nombro de sia loĝantaro (pli ol 5 milionoj da homoj) en
Norda Eŭropo. Antaŭ kelkaj monatoj ĝi fariĝis membro de EU (Eŭropa
Unio) kaj havas problemojn pro la finna lingvo, kiu ne apartenas la hindo‑eŭropa,
sed al urala lingva familio. Finnlando fariĝis sendependa en la jaro 1917.
Antaŭ tiu dato la rusa, sveda kaj la germana estis gravaj lingvoj en la
lernejoj. Granda parto de la finnlanda klerularo estis svedlingva. Oni devis do
posedi tiun lingvon por vere klerigi sin.En la 20‑aj ĝis 40‑aj
jaroj la unua kaj la ĉefa lingvo estis la germana. La sveda, la dua
oficiala lingvo de la lando, estis kaj daŭre estas deviga kaj oni ne nomas
ĝin fremda. Nuntempe la ĉefa fremda lingvo estas, tiel kiel en multe
da aliaj landoj, la angla, kiun geknaboj lernas ekde siaj 10 jaroj. Sed, ne
ĉiuj instruistoj estas preparitaj por instrui fremdan lingvon. Estas
grandaj diferencoj en la scio de la lingvo jam dum unuaj du lernojaro.
Multe da gepatroj volas, ke ilia infano estu bona
lingvisto kaj de ĝia infanaĝo sendadas sian infanon en angle‑bazataj
infanĝardenojn, klasojn en la bazlernejon aŭ gimnazion, kie oni
studas en la angla, aŭ en lingvajn tendarojn. Malgraŭ ĉio,
kelkaj lernantoj malamas ĉiujn fremdajn linvojn. En Finnlando oni ne plu
vizitas liceon (aĝo 16 ‑ 18 jaroj) laŭ la sistemo: unu klaso en
unu jaro. Liceanoj povas progresi pli aŭ malpli rapide laŭ sia
kapablo kaj diligenteco. Kion oni antaŭe lernis tri jarojn, nun oni povas
studi en du ĝis kvar jaroj. Ili mem elektas siajn kursojn
laŭplaĉe. Evidentiĝas, ke iuj evitas la kursojn de la sveda kaj
la angla lingvoj, sed tiujn oni ne rajtas abiturientigi.
Multaj lingvo‑ŝatantoj
preferus lerni la germana, rusan, francan aŭ alian lingvon anstataŭ
la deviga sveda.
Reskribita el la gazeto Juna Amiko, korektojn Jan
Hladký
Kion oni pensas pri
instruistino Chrápavá
Sinjorino Chrápavá estas mezjara
instruistino de matematiko. Ŝi instruas nur lernantojn de la gimnaziaj
klasoj. Famaj estas ŝiaj nedevaj hejm‑taskoj. Ŝi estas
aŭtorino de lernolibroj por gimnazio (unua, dua kaj tria klasoj de mapli
alta gimnazio). Rezultoj de la enketo, kiun ni faris, estas ĉi tie. Nia demando al ĉiuj demanditoj
estis: Kion vi pensas pri instruistino Chrápavá? Ni demandis 25 lernantojn: 32%
ŝi estas la plej bona instruistino;
48% ŝi estas unu
de tri plej bonaj instruistinoj el nia lernejo; 8% ŝi ne estas tiel bona
instruistino; 8% ne konas ŝiajn kvalitojn (aŭ ne konas ŝin).
Kiel vi povas vidi, sinjorino Chrápavá estas amata.
Ĉu Esperanto
estas bezona?
Ĉu Esperanto estas la unua provo
pri internacia lingvo? Ne, tute ne. La ideo mem estas preskaŭ samaĝa
kiel homaro. Tamen la revo estiĝis vere bezona nur kiam la internaciaj
kontaktoj fariĝis pli kaj pli oftaj kaj multe‑nombraj. Jam J. A.
Komenský volis, ke ekzistu artefarita internacia lingvo. Antaŭ la apero de Esperanto (1887) ekzistis multe da aliaj
lingvaj projektoj. La plej konata estas Volapük. Kial oni volas arte krei novan
lingvon? Eĉ sen tio ekzistis multaj lingvoj, ĉu ne? Kial ne elekti
iun el ili?
Oni ofte metas tiun demandon. Nu, fakte
la homaro parolas en pli ol 3000 lingvoj. Por kompreni, kial oni rifuzas tiun
solvon, prezentu al vi, ke oni jam elektis iun lingvon el ili. Kio okazos? En
kelka tempo la homgrupo, kies lingvo havas nun privilegion, akiros superecon
antaŭ la ceteraj lingvoj kaj popoloj, kiuj prave protestas kaj rifuzas
tian decidon. Demokratio kaj egaleco tiel ne povas funkcii.
Kiam Zamenhof ekhavis la ideon krei
internacian lingvon?Li skribis la leteron al rusa amiko, ke li decidis krei
tian lingvon jam en frua infanaĝo. En Bjalistok, kie li naskiĝis la
15an de decembro 1859 kaj kie li vivis preskaŭ 14 jarojn, li vidis interbatali
homojn de diversaj lingvoj kaj nacioj. Tiutempe Bjalistok apartenis al Rusio
kaj ĝia loĝantaro parolis en kvar lingvoj (ruse, pole, germane kaj
hebree)
La Mondo Rakontas
(mallongigo LMR) estas aro de rakontoj el 5 kontinentoj. Ĝin kompilis
sinjoro Kilian. En LMR estas 50 rakontoj, ĉiu rakonto estas el unu lando.
Rakontoj estas mallongaj kaj facilaj. Oni povas aĉeti tion en nia klubo.
Ĝi kostas 10 kronojn. Ni havas ankaŭ magnetofonkazeton, kie estas per
sinjoro Malovec parolitaj tri rakontoj el LMR kaj tre multe da aliaj interesaj
tekstoj. Montro el LMR:
La leonino kaj
antilopo. Popola fabelo.
Antaŭ tre longa tempo vivis leonino.
Ŝi naskis idon. Malsana ŝi kuŝis en sia rifuĝejo kaj sep
tagojn ŝi terure malsatis. Ŝi diris:
Mi iros eksteren kaj serĉos manĝaĵon.“ La leonido dormis
kaj ŝi eliris. Subite ŝi ekvidis antilopon, kiu sin paŝtis. La
antilopo turnis la kapon, ekvidis la leoninon kaj diris: Bonvenon, kuzino!“ La leonino ekhontis kaj ne
kaptis la antilopon.
Per ĝentila vorto la antilopo
ŝanĝis la malbonan intencon de la leonino.
Artikolo en Starto. En
la tria numero de Esperanta gazeto
STARTO“ aperis artikolo pri klubo EIS.
Universala Kongreso
en Adelajno
En someraj ferioj
ekde 19. 7. ĝis 2.8 eventis 82‑a
internacia kongreso en Aŭstralio, Adelajdo. KAVA‑PECH vojaĝis
tien. Venonta 83‑a kongreso estos
en Francio. Pliaj informoj estos en venonta SAMIDEANO.
Fariĝu ano de
nia klubo!
Vi povas senpage esti
ano de klubo EIS. Vi rajtus vizitadi niajn Esperanto‑kursojn, pruntadi
diversajn Esperantajn librojn kaj gazetojn en nia biblioteko. Kaj viaj devoj?
Preskaŭ neniaj, nur propagandi Esperanton. Volontuloj helpas al ni prepari
gazeton kaj organizigi diversajn aferojn. Do, se vi volas fariĝi membro de
nia klubo, diru al iu el estraro de la klubo datojn pri vi.
Nova vetbatalo.
Skribu al ni ĝis 1‑a de septembro pri kiel vi pasigis viajn feriojn.
La artikolo devas esti skribita Esperante kaj per pli ol 400 vortoj. Tri
venkontoj ricevos ian gazeton.
Kunvenoj de klubo EIS
Ni ne scias kiam kaj
kie estos la kunvenoj. Ni esperas, ke estrino de lernejo Sirotkova, sinjorino
Niznerová permesos kunveni en la lernejo. Ni volas fari Esperanto‑kursojn
por progresintoj kaj komencantoj. Membroj de la klubo ankaŭ vizitados
kunvenojn de Esperanto ‑ klubo en Brno.
Vizitu nian Esperanto‑Bibliotekon,
kie vi povas trovi multajn interesajn librojn, gazetojn kaj dokumentojn pri
Esperanto. Pruntu niajn Esperantantajn
librojn. Esperantista klubo havas grandan Esperanta‑bibliotekon (tri mil
libroj). Ceník klubu EIS: ABC esperanta, 56 stran,10kč; 808 slov v
esperantu, 32 stran, 10kč; La Mondo
Rakontas, 48stran,10kč; Historie a spisovatelé, 44 stran, 10kč; Historio kaj
Biografio,j 32 stran, 10kč; Kazeta (ABC + LMR),
90 minut, 50kč; Velký slovník česko‑esperantský dva díly, celkem
654 stran, 50kč; Esperantsko-český
slovník, 240 stran, 121kč; Esperanto pro samouky, 365 stran,10kč.
La plej interesaj TTT
paĝoj:
http://www.esperanto.net
http://esperanto.com
http://www.cs.chalmers.se/~martinw/ aalen/sercxo.htm
Všem přátelům
esperanta
Snažte se všemi
možnými způsoby šířit myšlenku mezinárodního jazyka esperanto. Nebojte se svými
dopisy bombardovat kanceláře novin a časopisů, aby otiskly váš článek,
nemyslete si že hodiny strávené přemlouváním kamarádů jsou ztracené. Zúčastněte
se příští rok dvoutýdenního letního Esperantského tábora v Lančově.
Eldonadas klubo EIS ‑
Esperanto‑Informanta Societo Brno
Ĉiu parto de la
gazeto povas esti reproduktota sen scio de la klubo EIS nure, se la celo de
reprodukto estas vastigi la ideon de la
internacia lingvo Esperanto. Oni ne povas igi la gazeton la objekto de komercaj
aktivitoj sen konsento de klubo EIS.